VETERİNER HEKİMLİĞİNDE YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKTE ÜÇ BOYUTLU BİLGİSAYAR TOMOGRAFİ (BT) İLE GÖRÜNTÜLEME
Bilgisayarlı Tomografi (BT-CT) tıpta ilk olarak 1972 yılında kullanılmaya başladı. Spiral BT 1989 yılında, Multidedektör BT (MDBT) 1998 yılından itibaren devreye girmiştir. Özellikle 4 dedektör içeren BT’lerin ( MDBT), klinik kullanımı sonucu elde edilen veriler büyük bir yankı yapmıştır.
MDBT tüm vücut inceleme süresini 30 sn’nin altına indirmistir. Milimetrenin altında kalınlıklarda kesitler alarak yüksek çözünürlük içeren çok kaliteli görüntüler elde edilmesini sağlanmıştır.
Tek dedektörlü (kesitli) BT, konvansiyonel Spiral BT olarak adlandırdığımız cihazlardır. Bunlarda her gantri dönüşünde tek kanallık görüntü bilgisi elde edilmektedir. Yani Spiral BT’de tüp ray üzerinde dönerken, masa eş zamanlı olarak ilerler. 360 derece dönme süresince olan masa hareket miktarının tek kesit kalınlığına oranı, veya 360 derece rotasyon süresince olan masa hareket miktarının toplam ışın demeti genişliğine (Total Beam Width) oranı olarak hesaplanması “Pitch” olarak ifade edilmektedir.
Tek dedektörlü BT’de örnegin pitch 1 ise yani kesit kalınlığı ile masa
hareketinin mesafesi ayni demektir. 48 kesitlik bilgi elde etmek için gantrinin 48 defa dönmesi gerekir. Tek dedektörlü BT’de bir dönüş 1 sn’de tamamlandığı için böyle bir tarama için 48 sn.’ye gereksinim vardır.
Kesit kalınlığı kolimatörler arasındaki mesafedir. Genellikle 1-10 mm arasında değişmektedir.
MDBT’de tek dedektör yerine birden fazla sıralı dedektör vardır. Her gantri dönüsünde böylece birden fazla kanaldan kesit bilgileri gelmiş olur. Bu ne anlama gelmektedir dersek.. Tek dedektörlü BT’de 48 sn’de yapılan işlem, 4 dedektörlü BT’de 12 sn’de yapılır hale gelir. Eğer dedektör sayısı 4 den de daha fazla olursa (MDBT) bu zaman daha da kısalmaktadır.
Günümüzde 64 dedektörlü cihazlar kullanıma girmiştir. Bu cihazlarda 0.5 mm-0.625 mm. gibi çok ince kesitler elde edilebilmekte, tüp rotasyon zamanları da 0.33 sn.- 0.40 sn. kadar kısa bir zamana inebilmektedir.
Bu durum, MDBT’nin klinik kullanımda çok sayıda avantajlar sağlamıştır.
1)İncelemenin daha kısa sürede bitirilmesi uzun süre nefes tutulamaması sonucu oluşan artefaktları gidermiştir. Örneğin 30 cm genişliğindeki toraks incelemesi spiral tomografi ile 30 sn.sürerken, 64’lük MDBT ile daha ince kesit kalınlıkları ile 2.5-4 sn sürmektedir.
2) Travmalı hastaların ve çocuk hastaların incelemesi kolaylaşmıştır.
3) BT anjiografi uygulamalarında çığır açılmıstır. Örnegin; pulmoner emboli hastalarında daha önce yapılamayan subsegmental arterlerin değerlendirilmesi yapılabilecektir. Bunun dışında koroner anjiografi dahil olmak üzere her türlü anjiografik işlem gerçekleştirilebilir.
4) Multifazik incelemeler yapılabilir.
5) Akciger parankiminde yerlesen nodüllerin degisik algoritmalarla saptanması ve volümetrik (hacimsel) ölçümleri yapılabilir
6) Tarama hızının artması kontrast madde miktarının daha az kullanılmasını sağlamaktadır. Örnegin pulmoner arter BT anjiografide daha önceleri 140-160 mm arasında değişen doz gereksinimi 100 mm’nin altına inmiştir.
Tıp alanında MDBT tekniğini içeren ve özellikle Veteriner Hekimliği alanında kullanılmak üzere tasarlanmış olan “VİMAGO” markalı görüntüleme cihazı VETHOUSE PET SAĞLIK MERKEZİNDE yerini almışır.
Bu cihaz Pet hastalarımızın tamamını tek bir seride görüntüleme yeteneğine, hatta çok büyük köpek ırklarında da yüksek çözünürlüklü 3D (Üç Boyutlu) Hacimsel Tarayıcı-Fluoroskopi-Digital Radyografi çekebilen bir sisteme sahiptir.
Yüksek Çözünürlüklü 3D Volümetrik (Hacimsel) Görüntüleme Sistemi, BT teknolojisinde bir çığır açmıştır. Konvansiyonel BT’den çok daha yüksek uzaysal çözünürlük görüntüsüne sahiptir. 60 gr. dan 90 Kg. ağırlığa kadar hastalarda etkili bir şekilde görüntü elde edilebilinmektedir. Normal insan hekimliğinde kullanılan BT cihazı maximum 55 ile 150 kesit alırken, bu cihaz normal BT’nin ötesinde 700 kesitten başlamaktadır. Yumuşak dokuda da kontrast çözünürlüğünü olağanüstü görülmektedir. Aksiyal, sagital ve koronal planlardan diagnostik görünümler sağlamaktatır.
Bir hasta çekimi (Hastanın hazırlanması ve Anestezi hariç) birkaç dakikadan fazla sürmemektedir.
FLOROSKOPİ
- Yüksek çözünürlüklü görüntüler,
- Otomatik Parlaklık/Kontrast ve 1-16 saniyelik görüntü sayısı (Frame Rate-fps),
- C-Kollu sistemlerden çok daha fazla tercih edilen girişimsel görüntüleme kalitesi,
- Hastanın herhangi bir yönlendirmesi ile görüntülenebilme ve halka şeklindeki bölümün çalışma sırasında hasta üzerinde hareket edebilmesi,
DİJİTAL RADYOGRAFİ
- Hastanın tamamının tek bir radyografide taranabilmesi için tek çekim veya tarama modunda kullanılabilirliği ile görüntüler her açıdan alınabilir.
- Sistem, tüm tiplerde 3D oluşturma ve modelleme dahil olmak üzere görüntüleme yazılımı ve edinimler kurulu şekilde gelmektedir. Kullanıcı desteğe ihtiyaç duyarsa herhangi bir zamanda Wifi bağlantı yoluyla sistemin uzaktan kumandasıyla verilebilir.