MULTISLICE CT (TOMOGRAFİ) İLE MİLİMETRENİN ALTINDAKİ KALINLIKLARDA KESİTLERDE YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜK
.png)
Bilgisayarlı Tomografi (BT-CT) tıpta ilk olarak 1972 yılında kullanılmaya başladı. Spiral BT 1989 yılında, Multidedektör BT (MDBT) 1998 yılından itibaren devreye girmiştir. Özellikle 4 dedektör içeren BT’ lerin (MDBT) klinik kullanımı sonucu elde edilen veriler büyük bir yankı uyandırmıştır
CT (Tomografi), kedi ve köpeğinizin vücudunda X-ışını ile detaylı kesitsel görüntüler elde etmeye yarayan teknikler bütünüdür. Elde edilen veriler, bilgisayarlar sayesinde yeniden şekillendirilip radyologlar tarafından değerlendirilir.
CT, ortasında büyük bir halka şeklinde boşluğu olan bir makinedir. Kedi veya köpeğinizin uzandığı sedyenin çevresindeki halka ileri geri hareket eder ve böylece cihaz küçük kesitler şeklinde hayvanın vücudundan görüntüler alarak şüphelenilen bölgenin patoloji yönünden detaylı incelenmesini sağlar.
Multislice CT (Tomografi) nedir? Özellikleri ve avantajları nelerdir?
Günümüzdeki teknolojik gelişmelere paralel olarak tomografide alınan kesit kalınlıkları incelmiştir. Bu sayede CT’ de görüntülenen alanlar için daha hassas ve hızlı sonuçlar elde edilmektedir. Ek olarak CT cihazları da farklılaşmıştır. 16 ve 64 kesitli bilgisayarlı tomografi (CT) cihazı ile 15-20 saniye gibi çok kısa
sürelerde tüm vücut görüntülemesi yapılabildiği gibi 3 boyutlu çalışmalarla görüntü zenginliği arttırılmaktadır.
Özellikle akciğer, kalp ve koroner damarların değerlendirilmesinde çok önemli yer tutan bu sistem, dokularda insan gözünün bile çok zor ayırt edebileceği boyutlardaki hastalık bulgularının tanınmasına olanak verir. Multislice CT teknolojisi ile, doz kontrolü sayesinde mümkün olan en düşük X-ışını dozu
verilerek yüksek çözünürlükte ve yüksek tanısal değerde, 0,1 mm’ ye kadar kesitlerin alınmasınaimkan sağlayarak görüntüler elde edilebilmektedir. Sağladığı bu imkan ile, veteriner hekimlere, çok erken dönemde evcil hayvanların hastalıklarının tanısını belirleyebilmeleri açısından önemli avantajlar sağlamaktadır. Bu sayede hastalıkların çok erken dönemde teşhis edilebilme imkanı doğmuştur.
Bu cihazla sanal kolonoskopi, sanal bronkoskopi, koroner atardamarlarda dahil olmak üzere evcil
hayvanların vücudundaki tüm damarlara yönelik CT anjiyografi incelemeleri yapılabilmektedir.
CT görüntüleri nasıl elde edilir?
X-ışını tüpü halkanın etrafında dönerek X-ışınını oluşturur. Oluşan X-ışını sayesinde alınan görüntüler 2 boyutlu olarak elde edilir. Daha sonra bilgisayar yoluyla görüntüler 3 boyutlu hale getirilir.
Kedi veya köpeğime sedasyon uygulanacak mı?
Şu anki teknolojide CT cihazları yüksek hızda görüntü alabilme yeteneğine sahiptir. 5-10 dakika içerisinde işlem tamamlanabilmekte, ancak bazı durumlarda bu süre uzayabilmektedir. İşlemin tekrarlanmasının önüne geçebilmek adına hastanın hareketsizliği çok önemlidir. Bütün bunlar göz
önünde bulundurulduğunda kısa etkili bir sedasyon tomografi işlemi için yeterli olacaktır. İşlem bittikten sonra kedi ve/veya köpeğinizin sedasyon durumundan normale dönmesi için tekrar ilaç uygulaması yapılır.
CT öncesi ne gibi hazırlıklar yapılmalı?
Evcil dostunuzun, sedasyon alacağını göz önünde bulundurarak 8 saat öncesinden yemek yemesine, en az 4 saat öncesinden de su içmesine izin vermemelisiniz. Eğer evcil dostunuzun kullandığı düzenli bir ilacı ya da sedasyon almaya engel bir durumu varsa bunu mutlaka hekiminizle paylaşmalısınız. CT işlemi öncesinde araştırılacak patolojik alana bağlı olarak veteriner hekiminiz hastanızın evde ağız yoluyla ilaç almasını isteyebilir; yine hastanızın durumuna göre veteriner hekiminiz, işlem öncesi bazı kan testleri yapılmasını uygun bulabilir. CT sırasında herhangi bir metalin (tasma ve benzeri gibi) köpeğinizin ve/veya kedinizden üzerinde olmaması gerekmektedir.
CT işlemi köpeğimin veya kedimin sağlığına zarar verir mi?
CT işlemi Avrupa ve Amerika’da çok sık kullanılan, FDA tarafından onaylı, oldukça güvenli diagnostik bir işlemdir. Tek bir CT uygulamasında, köpeğinizin ya da kedinizin aldığı radyasyon oranı önemsenmeyecek kadar düşüktür. Bunun dışında gerekli hallerde parenteral uygulanan kontrast maddeye karşı nadiren alerjik reaksiyonlar şekillenebilir; kusma, dispne, eritem, ürtiker, hipotansiyon gibi intolerans reaksiyonu belirtileri hatta anafilaksi gözlenebilir. Böyle bir durumda veteriner hekiminiz gerekli uygulamaları yapacaktır ama yine de bazı ileri durumlarda bu tip reaksiyonları baskılamak mümkün olmayabilir. Bu tip alerjik reaksiyonlara yatkınlığı olan hastalarda artı-eksi şartların tümü göz önünde bulundurularak karar verilmelidir.
CT’ nin kullanım alanları nelerdir?
CT ile beyin, solunum yolu, akciğer enfeksiyonlarında, kemikler, damarlar ve yumuşak dokular detaylı olarak görüntülenir. Trafik kazalarında ve düşmelerde meydana gelebilen kırıkların, organ ve doku zedelenmelerinin görüntülenmesinde CT ile görüntüleme, tanı ve tedavi açısından oldukça önemli bir yöntemdir. Ayrıca kısa sürede görüntü alabilme özelliğine sahiptir.
CT görüntüleri röntgenden çok daha ayrıntılıdır ve radyografilerdeki görüntülerin üst üste düşme (süperpozisyon) durumunu ortadan kaldırmaktadır. Bu özellik CT tekniğinde önemli bir üstünlük
sağlamaktadır. CT’ nin iki temel kullanım alanı vardır: Birincisi, vücutta çeşitli nedenlerle oluşan lezyonları saptar. Çevre dokularla ilişkilerini ve karakterini belirlemeye çalışır. Kanserlerde hastalığın evrelerini belirlemekle birlikte, tedaviye cevap verip vermediğinin izlenmesi, ameliyat sonrası kontrol ve ışın tedavisinin planlaması yapılır. Bu nedenle CT, kanser tanısı ve tedavisi sürecinde vazgeçilmez bir yöntemdir.
Diğer temel kullanım alanı, travmaya maruz kalan hastalarda kullanılmasıdır. Kemik yapıyı çok iyi görüntülemesi, hematomu ayırabilmesi ve incelemenin MR’ a göre kolay yapılabilmesi nedeniyle travmalı hastalarda en değerli yöntemdir.
Multislice CT (Tomografi) gibi modern, yüksek hızlı tarayıcılar ayrıca kan akışı, solunum hacmindeki değişiklikler, kalp fonksiyonu ve bağırsak dinamikleri gibi dinamik fizyolojik süreçleri değerlendirmek için de kullanılır. Bu nedenle çekimi yapan radyolog, vücuttaki herhangi bir düzlemdeki yapıların kimliğini tespit etmek ve anatomi ve / veya fizyolojisindeki değişiklikleri değerlendirmek için sağlam bir anatomi ve fizyoloji bilgisine sahip olmalıdır. Artefakt bilgisi, CT taramalarının değerlendirilmesinde de önemlidir. CT prosedürlerini gerçekleştirmede ve görüntülerden en fazla bilgiyi türetmede ustalaşmak için kapsamlı çalışma, deneyim ve eğitim gereklidir. Bu nedenle VetMR alanında uzman ve deneyimli radyologlar ile çalışmaktadır.